Roma İmparatorluğu’nda Dini İnanç Nasıldı?

• Roma panteonu, doğanın ve yaşamın her yönüne dokunan tanrı ve tanrıçalardan oluşan ilahi bir meclistir. En bilinen tanrılar arasında Jüpiter’dir. Evlilik ve doğum tanrıçasının adı Juno. Bilgelik ve savaş tanrıçasının ise adı Minerva. Jüpiter, Venüs ve Mars gibi tanınan isimlerin yanında daha az tanıdık olan ev ve ocak tanrıları bile vardır.

• Roma İmparatorluğu’nda tanrıların günlük hayata etkisi olduğuna inanıldığı için halk, tanrılara dualar ediyor ve adaklar adıyorlardı. Ev tanrısı olan Lares tanrısına bile tapılırdı. Bu durum Romalıların Ataları ile olan bağlarını gösterir.

• Çeşitli yönlerden dolayı pratiklerdir. Tanrıları ve tanrıçaları aşk ve zafer gibi hayatın yönleri ile bağdaştırmışlardır. Din sadece inanç olarak değil toplumun istikrarı ve ahlaki değerlerine bağlı kalmasını gösteriyor.

Yunan dininin ve mitolojisinin Roma İmparatorluğu’nda önemli etkisi olmuştur. Romalılar yeni Roma isimleriyle olsa da Yunan tanrılarını benimsemiştir.

• Yunan felsefesinin Romalılara etkisi oldukça büyük oldu. Bir Yunan felsefesi olan Stoacılık, Roma’da ilgi gördü ve düşünce yapısını etkiledi. Stoacılığın ilkeleri arasında kendini kabul etme ve kaderi kabul etme vurguları, Roma’nın disiplin duygusuna uyum sağlıyordu. Epikürcülük felsefesi ile yeni bir bakış açısı kazanılmasını sağladı. Daha zevk arayışını benimseyen felsefe Romalıların ilgisini çekti.

• Yunan tanrılarını panteonlarına benimseyerek, tanrılarını Yunan tanrıları ile aynı yerde tuttular. Yunan ve Roma tanrılarının aynı tutulması kültürel bir kaynaşma yarattı. Kendi tanrıları ile özdeşleştirmeleri, dini geleneklerin karışmasına olanak sağladı.

• Roma dininde ritüeller ayrılmaz bir parça olarak kabul edilir. Tanrılarını onurlandırmak ve kutsamalarını istemek için büyük törenler düzenleyip adaklar adarlardı. Roma ritüellerinin, büyük törenler ya da küçük ev ayinleri gibi çok çeşitli uygulamaları vardır. 

• Yapılan ritüeller yanlış ilerlerse ilahi kötülüklerin geleceğine ve her yapılan ritüelin tanrının beğenisini kazanacağına inanıyorlardı. Dini ritüeller ve ibadetler için tapınaklar ve türbeler yapılmıştır. Tanrıları anmak için festivaller ve törenler düzenlemişlerdir.

• İmparator için düzenlenen ve ona adanan dini bayramlar ve ritüeller, Roma’da oluşan toplulukların bir araya gelmesini sağlayarak imparatora bağlılığı ve imparatorun birliğini pekiştirmiştir.

O dönemde dönemin imparatoruna tapma dini inançlar için önemli bir duruma gelmiştir. İmparatorların ölümünden sonra onlara tanrı gözüyle bakıldı ve onlar adına kültler, tapınaklar yapıldı. 

• İmparatora tapma, propaganda gibi siyasi kontrol için bir araç olarak kullanıldı. İmparatorların ilahi bir figür olarak sunulması, otoritelerinin güçlenmesine ve yönetimi meşrulaştırmaya olanak tanıdı.

• Roma İmparatorluğu’nun nüfusu arasında birlik duygusunu pekiştirdi. Farklı bölgelerden gelenler imparatorun statüsünü kabul ederek ona bağlı olduklarını gösterdikleri için ortak bir nokta buldular.

• İmparatora ait yapılan anıtlar, heykeller ve paralar Roma sanatında etki yarattı. İmparatorlara tapınması hem mimari hem sanat alanında geniş ve iz bırakan değişimlere yol açtı.

• MS birinci yüzyılda Roma’da ortaya çıktı. Hıristiyanlık, ilk başta çok tanrılı inanca ve imparatora tapmaya karşı çıktığı için zulüm gördü ve istenmedi. Romalılar bu dine inanıldıkça toplumsal düzenin bozulacağını düşündü. Zaman geçtikte bu dine inanmaya başlayanlar çoğaldı ve Konstantin’in İmparatorluk zamanında resmi din oldu. Hıristiyanlık geleneksel Roma dinlerinin yerini aldığı zaman Roma İmparatorluğu’nun dönüm noktası oldu. 

• Hıristiyanlığın yükselişi ile Roma dininin yıkılması aynı zamanlarda gerçekleşti. Bu sayede tanrılara tapma azalmaya başladı. Roma dininin yıkılması ise Hıristiyanlığın iyice benimsenmesine sebep oldu. Roma imparatorluğu hem çok tanrıcılık hem de atalara tapmadan tek tanrı inanışı olan Hıristiyanlığa geçerken yaşadığı süreç insan toplumunun değişimi ve dönüşümü için önemli olmuştur.