Avrupa Birliği Barış Gücü Misyonu (EUFOR)’ndan yapılan açıklamada, Bosna Hersek’in Banja Luka kentindeki 9 Ocak törenlerinde gözlem yapması için görevlendirilen askerin davranışlarının titizlikle incelendiğine işaret edilerek “İnceleme neticesinde askerin davranışlarının EUFOR’un prensipleriyle ters düştüğü belirlendi.” ifadeleri kullanıldı.
EUFOR’un dürüst ve tarafsız tutumunu sürdürebilmesi için bazı kararların alındığına dikkati çekilen açıklamada, “Söz konusu kişi, görev yerinden uzaklaştırılarak evine gönderildi. EUFOR için dürüst ve tarafsız tutum büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda da faaliyetlerimizi sürdürmeye devam edeceğiz.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Bosna Hersek’te anayasaya aykırı olan 9 Ocak RS Günü törenlerinde, hayatını kaybeden Sırplar için mum yakan EUFOR askerinin görüntüsü tepki toplamıştı.
RS’deki Boşnak siyasilerden Ramiz Salkic, Bosna Hersek’te 1992-1995’teki savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın “koruyucularının”, anayasaya aykırı bir günün töreninde bulunmasının kabul edilemez olduğunu belirtmişti.
ANAYASAYA AYKIRI KUTLAMA
Bosnalı Sırplar, RS’nin kurulduğu 9 Ocak 1992 tarihini kutluyor ancak aynı tarih Boşnaklara yönelik soykırımın başlangıcı olarak kabul edildiği için ülkede tepkiyle karşılanıyor.
Ülkedeki en büyük Boşnak partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisinin Genel Başkanı Bakir İzetbegovic’in 2015’te yaptığı başvuru üzerine 9 Ocak’ın yasallığını değerlendiren Anayasa Mahkemesi, bu günün kutlanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetmiş ve bunun entite sınırları içinde yaşayan Sırp olmayan halklara karşı bir ayrımcılık olduğunu ifade etmişti.
Ayrılıkçı söylemleriyle tanınan RS Başkanı Milorad Dodik ise 2016’da entite sınırları içinde bir referandum yapmış ve referandumda oy kullananların yüzde 99’u, 9 Ocak’ın “RS Günü” olarak kutlanması yönünde oy vermişti.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi referandumu tanımamış ve bu günün kutlanmasına yönelik eylemlere yasak getirmişti.
Bosnalı Sırplar, bu karara rağmen 9 Ocak’ta “RS Günü” kutlamalarına devam ediyor.
